رسیدگی به دعاوی در دادگاه ها و مراجع قضایی ، مطابق تشریفات خاصی به عمل می آید که در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری ، مشخص شده است . یکی از این تشریفات مهم ، مربوط به نحوه ارائه دادخواست یا شکوائیه است . به عبارت دیگر ، در دعاوی حقوقی ، خواهان ، باید خواسته و ادعای خود را بر روی برگه مشخصی ، تحت عنوان دادخواست نوشته تا دادگاه به آن رسیدگی نماید و در دعاوی کیفری ، طرح شکایت ، از طریق فرمی ، تحت عنوان شکواییه به عمل می آید .
البته ، زمانی که برای مرتبه اول ، یک دعوی یا دادخواست به دادگاه حقوقی ارجاع می شود ، در مرجعی ، تحت عنوان دادگاه بدوی یا نخستین ، مورد رسیدگی قرار می گیرد که باید دادخواست مربوط به آن ، بر روی نمونه فرم دادخواست دادگاه بدوی نوشته شود ؛ اما اگر محکوم علیه ، نسبت به حکم اعتراض نماید ، باید بر روی فرم دادخواست تجدید نظر ، دادخواست خود را بنویسد . لذا آشنایی با نحوه تکمیل فرم دادخواست بدوی ، برای افرادی که قصد اقامه دعوی حقوقی در دادگاه بدوی را دارند ، ضروری است .
به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، ابتدا به بررسی این موضوع می پردازیم که دادخواست ارائه شده به دادگاه بدوی یا نخستین چیست . سپس ، نحوه پر کردن نمونه فرم دادخواست بدوی یا نخستین را مورد بررسی قرار می دهیم و در خاتمه نیز ، نمونه فرم دادخواست مذکور را ، برای دانلود ، ارائه خواهیم کرد .
دادخواست بدوی چیست
قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهیم که دادخواست بدوی چیست ، بهتر است مقداری در خصوص دادگاه بدوی صحبت کنیم . منظور از دادگاه بدوی ، دادگاهی است که اولین مرحله رسیدگی به دعاوی را انجام می دهد و به همین دلیل ، دادگاه بدوی ، تحت عنوان دادگاه نخستین نیز شناخته شده است . منظور از بدوی بودن دادگاه ، آن است که شعبه مذکور ، برای اولین مرتبه و قبل از آنکه هر نوع اعتراض نسبت به حکم دادگاه صورت گیرد ، به دعوی رسیدگی کرده و حکم صادر می کند .
دادگاه های بدوی ، دو نوع هستند ؛ دادگاه بدوی حقوقی و دادگاه بدوی کیفری . دادگاه های بدوی کیفری ، به جرایم پیش بینی شده در قانون مجازات اسلامی رسیدگی می کنند و برای اینکه شخصی بخواهد از جرمی شکایت کند ، باید نمونه فرم شکواییه را تنظیم و تقدیم دادگاه نماید . اما دادگاه های بدوی حقوقی ، دادگاه هایی هستند که به دعاوی حقوقی ( و نه جرم و مجازات ها ) رسیدگی می نمایند و اشخاص ، برای طرح دعاوی خود ، باید به این دادگاه ها ، دادخواست بدهند .
با این توضیح ، روشن می شود که دادخواست بدوی ، به دادخواستی گفته می شود که اشخاص ، با استفاده از آن ، می توانند دعاوی حقوقی خود را در دادگاه های بدوی ، مطرح نمایند و در پی طرح دادخواست بدوی ، دادگاه حقوقی نخستین ، مکلف به رسیدگی شده و پس از انجام بررسی های لازم ، طبق محتویات پرونده ، رای صادر می کند .
نکته مهمی که در ارتباط با دادخواست بدوی یا دادخواست نخستین وجود دارد ، آن است که این دادخواست ، مختص زمانی است که دادگاه حقوقی ، برای اولین مرتبه ، به یک دعوی رسیدگی می کند ؛ بنابراین ، اگر نسبت به حکم صادره ، اعتراضی وجود داشته باشد ، می بایست بر روی نمونه فرم دادخواست تجدید نظر نوشته شود ؛ نه نمونه فرم دادخواست بدوی . البته ، نحوه پر کردن فرم دادخواست بدوی نیز موضوع پر اهمیتی است که در قسمت بعد ، به توضیح آن خواهیم پرداخت .
حتما بخوانید: دادخواست چیست و نحوه تنظیم آن
نحوه پر کردن فرم دادخواست بدوی
در قسمت قبل ، به بررسی این موضوع پرداخته شد که دادخواست بدوی چیست . همانطور که گفته شد ، دادخواست بدوی ، به دادخواستی گفته می شود که در مرحله بدوی ، توسط دادگاه های حقوقی ، مورد رسیدگی قرار گرفته و در صورت کامل بودن دادخواست و ضمائم آن ، دادگاه حقوقی ، رای صادر می کند . اما سوالی که در این قسمت ، قصد داریم پاسخ دهیم ، آن است که نحوه پر کردن فرم دادخواست بدوی به چه شکل است .
در خصوص پر کردن فرم دادخواست بدوی ، باید به یک نکته مهم توجه داشت و آن هم این است که فرم مذکور ، باید به صورت دقیق و کامل ، نوشته شود ؛ در غیر این صورت ، ممکن است که در مواردی ، دادخواست بدوی ، توسط دادگاه ، رد شده و یا اینکه اخطار رفع نقص صادر شود . بنابراین ، در خصوص نحوه پر کردن نمونه فرم دادخواست بدوی ، باید دقیق بود .
البته ، سابقا ، خواهان ، فرم دادخواست بدوی را خریداری می نمود و به صورت دستی ، نمونه فرم دادخواست بدوی را کامل می کرد ؛ اما در حال حاضر ، افراد ، برای اینکه دادخواست خود را به دادگاه بدوی ارائه نمایند ، می بایست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، اقدام به ثبت دادخواست خود نموده و یا اینکه از طریق سایت https://remission.adliran.ir/petition ، دادخواست خود را ثبت کنند . با این حال ، در این قسمت ، برخی از نکات مهم در خصوص نحوه پر کردن دادخواست بدوی را بررسی می نماییم .
در قسمت خواهان ، می بایست کلیه اطلاعات مربوط به شخصی که دادخواست را ارائه می دهد ، از جمله نام و نام خانوادگی ، نام پدر ، شماره شناسنامه ، کد ملی ، سن ، اقامتگاه ، شغل خواهان و نیز محل اقامت وی ، به صورت دقیق ، تکمیل شود .
در قسمت خوانده دعوی ، می بایست کلیه اطلاعات مربوط به شخصی که نسبت به وی دعوایی مطرح شده است ، قید شود ؛ از جمله نام و نام خانوادگی ، نام پدر ، شغل و نیز محل اقامت وی . البته ، در صورتی که خواهان ، دسترسی به اطلاعات اقامتی خوانده نداشته باشد ، احکام مربوط به مجهول المکان بودن خوانده دعوی ، بر آن بار می شود .
در صورتی هم که برای طرح دادخواست ، وکیل دادگستری تعیین شده باشد ، مشخصات وکیل ، باید در ستون مربوطه ، وارد شده و نام و نام خانوادگی ، نام پدر ، شغل و محل اقامت وی ، به صورت کامل ، نوشته شود . معمولا در صورت تعیین وکیل ، دادخواست توسط خود وکیل ، تنظیم و ارائه می شود .
قسمت بعدی ، تعیین خواسته و بهای آن است . منظور ، آن است که یا باید خواسته فرد ، به صورت کامل و دقیق ، مشخص شود . به عنوان نمونه ، استرداد یک خودرو به مدل …. مقوم به ….. ریال وجه نقد . در صورتی هم که خواسته ، غیر مالی باشد ، بدون اینکه بهای آن درج شود ، عنوان خواسته ذکر می شود : به عنوان نمونه ، صدور گواهی عدم سازش .
در قسمت دلایل و منضمات دادخواست ، می بایست کلیه اسناد و مدارکی که نشان دهنده ذی حق بودن خواهان است ، قید شده و ضمیمه دادخواست گردد . در این قسمت ، می توان به ادله اثبات دعوی ، از جمله سند ، شهادت ، اقرار ، معاینات محلی و تحقیق محلی ، استناد نموده و مدارک مربوط به آن را نیز ، ضمیمه دادخواست کرد .
سپس ، در قسمت مربوط به شرح دادخواست ، باید توضیحاتی کامل را در خصوص خواسته مطرح نمود و با استناد به مواد قانونی مربوطه و نیز توضیح دلایل و مدارک ثابت کننده ادعا ، صدور حکم توسط دادگاه را درخواست کرد و در خاتمه ، ذیل دادخواست را امضا کرده و اثر انگشت زد . مدارکی که به آن استناد شده است نیز ، می بایست ضمیمه دادخواست شود تا دادگاه با ملاحظه آن ، رای صادر نماید .
